Ali
Sp Kullanıcı
- Katılım
- 15 Eyl 2017
- Mesajlar
- 5,945
- Tepkime puanı
- 10,815
- Puanları
- 1,626
ALLAHIN ZÂTÎ SIFATLARI
Sadece Allah Teâlânın zâtına mahsus olan, yaratıklarından herhangi birine verilmesi câiz ve mümkün olmayan sıfatlardır. Zât sıfatların zıtları Allah hakkında düşünülemediği, bu sebeple noksanlık, sonluluk ve eksiklik ifade eden bu özelliklerden Onun tenzih edilmesi gerektiğinden bu sıfatlara tenzîhî sıfatlar ve selbî sıfatlar da denilmiştir.
Zâtî sıfatlar şunlardır:
1- Vücûd: Var olmak demektir. Allah vardır, varlığı başkasından değil, zâtının gereğidir, varlığı zorunludur. Vücûdun zıddı olan yokluk Allah hakkında düşünülemez.
2- Kıdem: Ezelî olmak, başlangıcı olmamak demektir. Hiçbir zaman düşünülemez ki, bu zamanda Allah henüz var olmamış olsu Çünkü zaman denilen şeyi de O yaratmıştır. Ne kadar geriye gidersek gidelim Onun var olmadığı bir zaman düşünülemez, bulunamaz. Allah sonradan meydana gelmiş varlık değildir. Ezelî (kadîm) varlıktır. Kıdem sıfatının zıddı olan sonradan olma (hudûs) Allah hakkında düşünülemez.
3- Beka: Varlığının sonu olmamak, ebedî olmak demektir. Allahın sonu yoktur. Ezelî olanın ebedî olması da zorunludur. Bekanın zıddı olan sonu olmak (fenâ) Allah hakkında düşünülemez. Ne kadar ileriye gidilirse gidilsin, Allahın olmayacağı bir an düşünülemez. Kurân-ı Kerîmde Allahın ezelî ve ebedî oluşu hakkında şöyle buyurulur: O, ilktir, sondur (el-Hadîd 57/3), Allahın zâtından başka her şey yok olucudur (el-Kasas 28/88).
4- Muhâlefetün lil-havâdis: Sonradan olan şeylere benzememek Allahtan başka her varlık sonradan olmuştur. Allah, sonradan olan şeylerin hiçbirisine hiçbir yönden benzemez. Allah, kendisi hakkında bizim hatıra getirdiklerimizin de ötesinde bir varlıktır. Bu sıfatın zıddı olan, sonradan olana benzemek ve denklik (müşâbehet ve mümâselet) Allah hakkında düşünülemez. Kuranda şöyle buyurulur: Onun (benzeri olmak şöyle dursun) benzeri gibisi (dahi) yoktur (eş-Şûrâ 42/11).
5- Vahdâniyyet: Allah Teâlânın zâtında, sıfatlarında ve fiillerinde bir ve tek olması, eşi, benzeri ve ortağının bulunmaması Vahdâniyyetin zıddı olan birden fazla olmak (taaddüd), eşi ve ortağı bulunmak (şirk), Allah hakkında düşünülmesi imkânsız olan sıfatlardandır. İslâma göre Allahtan başka ilâh, yaratıcı, tapılacak, sığınılacak, hüküm ve otorite sahibi bir başka varlık yoktur. İhlâs ve Kâfirûn sûreleri ile Kuranın pek çok âyeti Allahın tek ve eşsizliğini ortaya koyarken, şirki reddeder (bk. el-Enbiyâ 21/22; el-İsrâ 17/42; ez-Zümer 39/4).
6- Kıyâm bi-nefsihî: Varlığı kendiliğinden olmak, var olmak için bir başka varlığa ihtiyaç duymamak demektir. Allah kendiliğinden vardı Var olmak için bir yaratıcıya, bir yere, bir zamana, bir sebebe muhtaç değildir. Başkasına muhtaç olmak (kıyâm bi-gayrihî), Allah hakkında düşünülemez. Kurân-ı Kerîmde bu sıfatla ilgili olarak şöyle buyurulur: De ki: O Allah birdir. O, sameddir (başkasına ihtiyaç duymayandır) (el-İhlâs 112/1-2), Ey insanlar, Allaha muhtaç olan sizlersiniz. Zengin ve övülmeye lâyık olan ancak Odur (el-Fâtır 35/15).
Kaynak: İslam İlmihali 1,TDV Yayınları,2002
Sadece Allah Teâlânın zâtına mahsus olan, yaratıklarından herhangi birine verilmesi câiz ve mümkün olmayan sıfatlardır. Zât sıfatların zıtları Allah hakkında düşünülemediği, bu sebeple noksanlık, sonluluk ve eksiklik ifade eden bu özelliklerden Onun tenzih edilmesi gerektiğinden bu sıfatlara tenzîhî sıfatlar ve selbî sıfatlar da denilmiştir.
Zâtî sıfatlar şunlardır:
1- Vücûd: Var olmak demektir. Allah vardır, varlığı başkasından değil, zâtının gereğidir, varlığı zorunludur. Vücûdun zıddı olan yokluk Allah hakkında düşünülemez.
2- Kıdem: Ezelî olmak, başlangıcı olmamak demektir. Hiçbir zaman düşünülemez ki, bu zamanda Allah henüz var olmamış olsu Çünkü zaman denilen şeyi de O yaratmıştır. Ne kadar geriye gidersek gidelim Onun var olmadığı bir zaman düşünülemez, bulunamaz. Allah sonradan meydana gelmiş varlık değildir. Ezelî (kadîm) varlıktır. Kıdem sıfatının zıddı olan sonradan olma (hudûs) Allah hakkında düşünülemez.
3- Beka: Varlığının sonu olmamak, ebedî olmak demektir. Allahın sonu yoktur. Ezelî olanın ebedî olması da zorunludur. Bekanın zıddı olan sonu olmak (fenâ) Allah hakkında düşünülemez. Ne kadar ileriye gidilirse gidilsin, Allahın olmayacağı bir an düşünülemez. Kurân-ı Kerîmde Allahın ezelî ve ebedî oluşu hakkında şöyle buyurulur: O, ilktir, sondur (el-Hadîd 57/3), Allahın zâtından başka her şey yok olucudur (el-Kasas 28/88).
4- Muhâlefetün lil-havâdis: Sonradan olan şeylere benzememek Allahtan başka her varlık sonradan olmuştur. Allah, sonradan olan şeylerin hiçbirisine hiçbir yönden benzemez. Allah, kendisi hakkında bizim hatıra getirdiklerimizin de ötesinde bir varlıktır. Bu sıfatın zıddı olan, sonradan olana benzemek ve denklik (müşâbehet ve mümâselet) Allah hakkında düşünülemez. Kuranda şöyle buyurulur: Onun (benzeri olmak şöyle dursun) benzeri gibisi (dahi) yoktur (eş-Şûrâ 42/11).
5- Vahdâniyyet: Allah Teâlânın zâtında, sıfatlarında ve fiillerinde bir ve tek olması, eşi, benzeri ve ortağının bulunmaması Vahdâniyyetin zıddı olan birden fazla olmak (taaddüd), eşi ve ortağı bulunmak (şirk), Allah hakkında düşünülmesi imkânsız olan sıfatlardandır. İslâma göre Allahtan başka ilâh, yaratıcı, tapılacak, sığınılacak, hüküm ve otorite sahibi bir başka varlık yoktur. İhlâs ve Kâfirûn sûreleri ile Kuranın pek çok âyeti Allahın tek ve eşsizliğini ortaya koyarken, şirki reddeder (bk. el-Enbiyâ 21/22; el-İsrâ 17/42; ez-Zümer 39/4).
6- Kıyâm bi-nefsihî: Varlığı kendiliğinden olmak, var olmak için bir başka varlığa ihtiyaç duymamak demektir. Allah kendiliğinden vardı Var olmak için bir yaratıcıya, bir yere, bir zamana, bir sebebe muhtaç değildir. Başkasına muhtaç olmak (kıyâm bi-gayrihî), Allah hakkında düşünülemez. Kurân-ı Kerîmde bu sıfatla ilgili olarak şöyle buyurulur: De ki: O Allah birdir. O, sameddir (başkasına ihtiyaç duymayandır) (el-İhlâs 112/1-2), Ey insanlar, Allaha muhtaç olan sizlersiniz. Zengin ve övülmeye lâyık olan ancak Odur (el-Fâtır 35/15).
Kaynak: İslam İlmihali 1,TDV Yayınları,2002
