Gonya’da tandir ekmeği.

Yaban Gülüm

Fe Eyne Tezhebûn
Sp Kullanıcı
9 Mar 2017
2,881
7,786


Tandır, Konya’mızın köy kasaba ve mahallelerinde bahçeli evlerde mutlak olan, kırmızı topraktan yapılan içi boş ve silindir şeklinde marifetli ellerin yapmış olduğu çamur fırın ya da ocak türüdür. Evlerin bahçesinde, üzerinde örtme tabir edilen yarı kapalı alana gömülen bu tandırlar, kadınların bir çok işini rahatlıkla görebilecek durumdadır. Mutlaka bu tandırın yanında çamurdan yapılmış ocaklar olur ve bu ocakların üzerinde lezzetli yemekler yapılır. Tandır ekmeği yapılmadan bir gün önce hazırlıklara başlanır. Tandırda yakmak için odun ya da tezekler Gonya şivesi ile yapmalar hazırlanır. Her ailenin kullandığı belirli marka unlar elenip hazırlanır. Ve ertesi gün sabah namazı ile hamur büyük bir özenle yoğrulur. Bu görev varsa evde geline, kıza şayet yoksa ev hanımına düşer. Ilık su, tuz, maya ve undan bir hamur hazırlanır. Hazır mayalar çıkınca tandır ekmeklerinde eski tatları da kalmadı çünkü üretme adı verilen mayasız bir katkı kullanılırdı ve çok lezzetli ekmekler olurdu.

Eskiden annelerimiz nenelerimiz hamuru tekne adı verilen tahtadan yapılmış küvetlerde yoğururlardı. Şimdi ise hamur yoğurma makinalarında ve plastik naylon leğenlerde yapılmaktadır. Hazırlanan hamurun üzeri mayalanması için üzerine örtüler ile sıkıca kapatılır. Bu şekilde 2.2.5 saat bekletilir. Bu zaman zarfında tandır hazırlanır yapılacaksa tandır böreği için iç malzeme tandır gevreği bezeleri hazırlanır ve tandır yakılır. Tandır yanarken mayalanan hamurdan bezeler yapılır. Alevi bitmiş, kor ateşe dönmüş tandıra yuvarlak beze halinden yassılatılmış hamur yapıştırılır. Hamur düşmesin diye el ile hafif ıslatılır. Pişmeye ve kızarmaya başlayınca tüm mahalleyi türüm türüm mis gibi bir kokular sarar. Tandırdan çıkan ekmek sıcak iken, başlar konu komşuya dağıtılmaya, yoldan geçen satıcılar bile nasiplerini alırlar. Tandırda sade ekmek değil börek ve gevrekte yapılır onlarında ekmek gibi tadına doyum olmaz. Sıcak ekmeklere mis gibi tereyağını da koydunmu tadından yenmez. Zahmetli ve bir o kadarda bereketli olan tandır ekmeğinin hikayesi böyledir. Tandır ekmeğinden yapılan pek çok yemeğimiz vardır, tirit, papara, ekmek salması, ekmek oğması, tandır böreği tandır gevreği vardır. Bu arada tandır ekmeği yapılırken evde bulunan çoluk çocuk gelin kız hepsi tandır başında olurdu. Tandırın başında bulunan ekmekleri tandıra yapıştıran kişinin yanından hiç ayrılmazlar. Zamanında Goca Gonya’da çok kadın ekmek yaparken tandıra düşen kazalar olmuştur. Çok zahmetli olmasına rağmen bir o kadar lezzetli olan bu tandır ekmeklerinin tadına doyum olmaz. Şimdilerde ise ne bu ekmeği yapacak kadın nede tandır bulmak mümkün değildir. Her iş bitip tandır ekmeği böreği ve gevrekleri yapılıp bittikten sonra tandırın kalan ateşine toprak çömleklerde akşam yemeği için kuru fasulye, nohut, patlıcan ya da benzeri bir sulu yemek tandıra gömülür tandır ateşinde çok farklı bir tat oluşur. Daha sonra özel bir toprak ile cila denilen kıvama getirilip tandır ve ocak temizlenir cilalanır tertemiz bir hale getirilir. Hala tandırın sıcaklığı ile yapılan cilalama sonrası evin hayatları avluları mis gibi toprak toprak kokar. Yapılan bu ekmek ve diğer ürünler günlerce sofraları süsler. Kolay kolay Goca Gonya’da evlere çarşıdan ekmek alınmaz herkes bu doğal ve lezzetli ürünleri tercih edilirdi.

Mehmet Esdegel
 

Yaren

Fesleğen
Sp Kullanıcı
30 Ocak 2017
4,706
7,257
Yöresel ve değişik ekmekler hiç dayanamadığım şeylerden,her gittiğim yerden,her rastladığım fırından değişik,yöresel ekmekler alırım..
 

Son mesajlar