Plastik ambalaj kodlarının anlamları

NoktA

Sp Kullanıcı
21 Mar 2017
4,419
513
PLASTİK AMBALAJ KODLARININ ANLAMLARI:

1. PET: Antimon ve brom salınımı ile gıdaya karışabileceği için son derece kaçınılması gereken bir ambalaj malzemesi. Malzemenin kendisi ftalat içerdiğini açıkça söylüyor. Sadece sertifikalı ürünler güvenle kullanılabilir diyorum o da tek seferlik ve yeniden kullanılmayacak (GIMDES analiz ettiği için). Ayrıca günümüzde başta polar kumaş olmak üzere birçok polyester ürün pet şişenin geri dönüşümünden yapılır. Pet şişeler, ısı, güneş görmemeli ve KATİYEN DONDURUCUYA girmemelidir. Özellikle çiğ süt pet damacanalarda kesinlikle taşınmamalıdır. Pet ürünleri dondurucuya atmayın, defalarca kullanmayın, ısı ve sıcaklık gördüyse tüketmeyin. Bana kalırsa pet şişeden saksı bile yapmayın. Son olarak pet dondurucuya girince yapısında olan zararlı toksinler gıdaya mutlaka geçer.

2. HDPE: Bakıldığında kırmızı kategoride bir plastik olmasa da, mümkün mertebe kaçınılmasını tavsiye ediyorum. BPA %0 olanları bile gıdaya karışıp hormon bozucu etki gösterebiliyor. Genellikle süt, yoğurt, ayran ve dondurma kaplarında görüyoruz bu plastiği. Bu kaplara yemek konulması, bu kaplarla pikniğe gidilmesi, bu kapların bulaşık makinasına atılması, bu kapların dondurucuya girmesi halk arasında çok yaygın. Ama bunlar yapılmaması gereken uygulamalar. Bu ürünleri seçerken olabildiğince 2 numaralı plastikten kaçınmaya çalışın. Zararlı! Uzak durun! Ölümcül demiyorum, ama olabildiğince kaçının diyorum. 5 ve 4 numaralı plastikten sonra onların bir tık altında ama 1,3 ve 7 numaralı plastiklerden daha iyi diyebiliriz.

3. PVC: Hani şu kimlikleri kapladıkları malzeme vee dikkat (bazı streç filmlerin malzemesi ancak hepsinin değil kontrol etmeden streç film almayın diyeceğim ama streç filmde de dış ambalajın malzemesi yazıyor ve iç malzemeyi bir türlü anlamak mümkün olmuyor)

PVC gıdalardan ve oyuncaklardan uzak durması gereken bir maddedir. Ne hikmetse, oyuncaklarda hep kullanılıyor. PVC ancak ara katman olarak gıdaya değmeyecek şekilde kullanılabilir.

Yani 3 numaralı plastik veya oyuncak varsa uzak durulmalıdır. Bir diğer noktaya dikkat çekmek istiyorum. O da bebeklere, çocuklara yazın kullandığımız havuz, kolluk, can simidi gibi ürünlerde PVC olması. Ayrıca PVC nerede var biliyor musunuz? Et ve tavuk ambalajlarının üst katmanında film olarak. Özellikle derim ki o katman PVC ise, ete yapışıksa çekinceli davranılmalı.

PVC kaçmamız gereken bir madde. 3 numaraları, 3 numaralı leğen ve kapları uzak tutuyoruz.

4. LDPE: Güvenli kabul edilen bir ambalaj malzemesidir. Dondurucuya girmeye uygun plastik türüdür. Bu ürün genellikle kendiliğinden BPA %0 dır. Özellikle süt saklama ambalajları gibi ambalajlar LDPE'dir. Dondurma ambalajları ve dondurulmuş gıda ambalajları da genellikle LDPE olmaktadır.
Yani genel itibariyle 4 numara güvenli kabul edilir (Birkaç istisnai çalışma olsa da). Oyuncakta tercih edilebilir.

5. PP: En sağlıklı kabul edilen ambalaj türüdür. Hemen hemen LDPE'ye eş tutulsa da, PP film olma yani esneme konusunda LDPE kadar başarılı olmadığından dolayı birçok üründe LDPE teknolojik olarak daha avantajlı duruma geçmektedir. Genel olarak risksiz kabul edilse de konu üzerinde detaylı çalışmalar yapılmalıdır. BPA %0 olmalıdır.
Oyuncak ve biberonda tercih edilebilir.

6. PS: Polistren malzeme yani straforun da hammaddesi olan stren, gıdalardan katiyen uzak tutulmalıdır. Bunları köpük tabak, köpük bardak, köpük tabldot olarak biliyoruz. Genellikle kasaptan alınan ürünlerde bulunmaktadır. Mümkünse farklı bir alternatif seçilmeli, en azından eve gelince ambalaj değiştirilmeli bu da mümkün değilse en azından bu ambalaj ısı görmemelidir.

7. Yukarıdaki 6 gruba da uymayan plastik türüdür. Polikarbonat damacanalar bu gruptadır. Üzerinde bilgi verilmeyen plastiklerin bu grupta olma ihtimali vardır. Bu grubun ne olduğu belli olmadığından kaçınmakta fayda vardır. BPA %0 bile olsa, BPA harici zararlı maddeler olabilme ihtimali olduğu için bu gruptan kaçınmak gerekir. Bunun yerine 1 numaralı pet ambalaj bile daha iyidir. Bu yüzden su için cam damacana, mümkün değilse pet damacana seçmek daha iyi olacaktır. Zira PET, 7 numaralı bir plastikten daha güvenlidir.

Birkaç soru cevap:
Köyden gelen sütlerimi dondurucuya pet şişe hariç neyde atabilirim?
Dondurucuda süt şişesi olarak LDPE veya PP şişe veya ambalaj seçebilirsiniz. Örneğin PP yani 5 numaralı bir yoğurt kovası. Çelik bir tencere. Ya da 1 er litrelik pet şişelerin içine buzdolabı poşeti koyup sütü doldurup gıdanın petle temasını kesebilirsiniz.

PET şişeye koyup dondurucuya attığım ürünü sıcak suya oturtarak çözebilir miyim?

Bu zarara zarar katmaktır.

Şarkuteriden aldığım PET pakette alınan peynirleri buzdolabında saklayabilir miyim?
Cam veya 4/5 numaralı bir plastik ambalaja almanızda fayda vardır.

Buzdolabı poşeti kullanabilir miyim?
Buzdolabı poşeti LDPE den üretilmiştir. Kullanabilirsiniz.

Streç film kullanabilir miyim?
PVC olmayan streç filmleri kullanabilirsiniz. Örneğin LDPE yani 4 numaralı streç filmleri kullanabilirsiniz.

Üründe kaç numaralı yazmıyor üçgenin içinde sayı yok. Zararlı mıdır?
Bu ürünün geridönüşümlü olduğu anlamına gelir. Plastik hakkında bilgi vermez.

Sıcak tatlılar bazen PET'e konulabiliyor. Ne yapmak gerek?
Daha çok karton tatlı ambalajlarını tercih ediniz.

Pastane ürünleri PET kaselere konuluyor bunda ne yapmalı?
Genellikle bu tatlılar PET kaselere konarken sıcak olduğundan kesinlikle uygun değil.

Pikniğe giderken köpük tabak ve bardak kullanabilir miyim?
Köpük tabak ve bardaklar polistrendir. Sağlığa zararlıdır ama illa kullanılacaksa sıcak olan hiçbirşey koymamak gerekir.

Sebzelerimi yıkamak için aldığım leğenin numarası önemli midir?
Evet, önemlidir. Numara yazmalıdır mutlaka. Yazmıyorsa plastik şüphelidir.

Hormon bozucu BPA başka yerlerde de var mı?
Evet maalesef, BPA dekont ve fiş çıktılarında da mevcut ve dokunulmaması öneriliyor.

Pikniğe giderken tek kullanımlık çatal/kaşık bıçakların numarası önemli mi?
Evet önemlidir. Lütfen bakarak alınız.

Dışarıda içtiğim çayın plastik kaşığını kullanabilir miyim?
Genellikle PET oluyor bu kaşıklar. Isı görmemelidir.

Pipetler güvenli mi?
Pipetlerin numarası da önemli. Genellikle pipetler 5 numaralı plastiktir. Genellikle güvenlidir.

Oyuncak alırken hangi plastikleri tercih edeyim?
Öncelikle doğal malzemeden, ahşap, pamuk gibi maddelerden imal edilmiş oyuncakları tercih etmelisiniz. Bunlar alınamayacaksa öncelikle silikon, sonrasında
mümkün mertebe 5 ve 4 numaralı plastikleri seçiniz.

Plastiğin üzerinde kodu yok? Ne anlama geliyor?
Bu her anlama gelebilir. Bu tür plastikleri evden uzaklaştırmak gerekir. Plastiklerin kodunu vermeyen firmalara kesinlikle mail atmak gerekir. Tükettiğimiz gıdanın ambalajı önemlidir.

Fırın poşeti zararlı mı?
200 derecenin altında pişirme yapılırsa zararlı değildir.

Et, tavuk alırken hızlı çözünmesi için köpük tabaktayken sıcak suya oturtuyorum sakıncası var mı?
Polistrenin ısı görmesi kesinlikle uygun değildir. Ürünün zararına zarar katar. Bu kesinlikle yapılmaması gereken bir uygulamadır.

Suyu soğutmak için dondurucuya atabilir miyim?
PET veya 2,3 ve 7 numaralı şişe kullanmayacaksanız atabilirsiniz.

Yazın su alırken buzlu olabiliyor. Bu ne anlama gelir?
Suyu satanın PET ambalajı buzluğa attığı anlamına gelir. Soğuk ürünleri tercih etmeliyiz, donuk değil.

Plastikler ısı ve ışık görmemeli mi?
Evet görmemelidir.

Dondurma, yoğurt vs ürün kaplarını makinaya atabilir miyim?
Bu kapları makinaya atmamalısınız. Ambalajı da üzerinde belirtilen son kullanma tarihinden daha fazla kullanmayınız. Mümkünse mutfak için üretilen plastikleri tercih ediniz. Genellikle gıda ambalajları, gıdayı müşteriye ulaştırıp müşteri tüketene kadar korumayı temin eder. Yine de kullanım için nazikçe elinizde yıkayınız kapak aralarında mikrop kalabileceği için iyice kurutup temizleyiniz. Birkaç kullanım sonra atınız.

Kağıt bardak kullanabilir miyim?
Kullanabilirsiniz. İçindeki katman LDPE'dir.
Ancak bilinenin aksine, doğada hızlı çözünmemektedir.

Tek kullanımlık plastik bardaklar kullanılabilir mi?
Genellikle PET'tir. Kullanılmamalı, kullanılsa da dondurucuya girmemeli, içine sıcak bir ürün konmamalıdır.

Karton süt kutularının en iç katmanındaki plastik zararlı mı?
Bu katman polietilendir ve genellikle zararlı olmadığı kabul edilir. Ürün alüminyuma temas etmez.

Kurban bayramında etleri eve getirirken veya dağıtırken büyük çöp poşetleri ve ucuzlukçulardan aldığımız kovalara dolduruyoruz? Sakınca var mıdır?
Genellikle ucuzlukçulardan alınan kovalar sakıncalıdır. Bebeklerin yıkanması için üretilmiş BPA içermeyen, 5 numaralı güvenli plastikten kovalar kullanılabilir.

Çöp poşeti kullanılması önerilmez. Bu amaçla üretilmiş gıda taşıma torbaları, saklama poşetleri kullanılabilir.

Bebeklere kullanılan plastik küvet ve maşrapaların, lazımlıkların, oturma aparatlarının, mama sandalyesi, oyun arabası vs. BPA %0 olması önemli mi?
Evet kesinlikle önemlidir. Ftalat ve zararlı boya maddeleri de içermemelidir.

Pet şişeye turşu veya salamura yaprak kurulur mu? Bakliyat konulur mu?
Pet şişeye yüksek asitli ve tuzlu bir ürün olan turşuyu kurmanızı önermem. Bakliyatın da konulmaması iyi olur.

Plastikleri genel olarak kötüden iyiye sıralamak mümkün mü?
Bu şekilde sıralama yapmak mümkün olmamakla birlikte 5 ile 4 oldukça güvenli, 2 güvenli, 1 kaçınılmasında fayda var, 6 kaçınılmalı, 3 ve 7 muhakkak kaçınılmalı diyebiliriz.

Plastiklerin hormon bozduğu doğru mu?
Çoğu plastik, sentetik östrojenin bir türevi olan BPA içeriyor. Bu da özellikle cinsiyet etkilerinin oluşmasında çok etkili. Bir bebeğin anne karnında amniyon sıvısında ve kordon kanında en çok tespit edilen kimyasal BPA'dır. Günümüz sorunlarının sebebi ortaya çıkıyor. BPA harici de hormon etkileyen plastikten bulaşan maddeler vardır. Olabildiğince kaçınmak gerekiyor.

Plastik su ısıtıcı için düşünceniz nedir?
Mümkün mertebe çelik olsun derim.

Bulaşık makinasının içindeki plastik zararlı mıdır?
Malzemesini bilmiyoruz içi çelik olan ürünleri almanızı tavsiye ederim.

Peki plastikleri 4 veya 5 olduğu sürece dilediğimizce kullanalım mı?
Bence gerekmedikçe kullanmayalım.

Üzerinde BPA %0 yazmayan biberon ve oyuncak kullanılabilir mi?
5 veya 4 numaralı oyuncak ve biberonlar BPA %0 olarak görülmelidir. Üzerinde CE işareti bulunan ürünlerde BPA olmadığı kabul edilir ancak piyasada ithal edilmiş sakıncalı ürünler çok yaygındır.

Aslında plastikteki tek zararlı madde BPA mıdır?
Aslında plastikteki tek zararlı madde BPA değildir. BPS vs birçok zararlı madde vardır. O yüzden ambalajların BPA %0 olması yetmez. Bu sebeple olabildiğince plastikten kaçınmak daha doğru bir davranıştır.

Plastikler makinaya attıkça aşınır mı?
Evet aşınabilirler. Elde yıkanması tavsiye edilir.

Mutfakta kullanılan plastik kaşık, spatula, kepçe vs güvenli mi?
Kodunu bilmiyorsanız, kullanmamalısınız. Özellikle plastikleri ısıdan uzak tutmalısınız.

Silikon plastik midir?
Hayır silikon plastik değildir. Plastiğe kıyasla daha sağlıklı bir tercihtir.

Peki kozmetiklerin plastiği önemli mi?
Tabi ki önemli. Ancak burada gıdalar kadar hassas olunamıyor maalesef.

Silinebilen şeffaf plastik örtüler, plastik masa örtüleri, plastik konsol vs. örtülerin de malzemesi önemli midir?
Evet çok önemli çünkü PVC olabilir.

Peki ya plastik terlikler?
Ucuz plastik terlikler de tehlike saçıyor.

İşi Vaktinden Çok Olan Gıda Mühendisi
Merve Dibekçi Yurtsever





https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=2098900646816955&id=1551156648258027
 

Son mesajlar